سنسورهای مجاورتی، سنسورهایی هستند که به منظور تشخیص حضور و یا عدم حضور یک جسم استفاده می‌شوند. در بسیاری از فرآیندهای صنعتی می‌خواهیم تعداد اجسامی که در واحد زمان از روی یک مسیر مشخص عبور می‌کنند را بشماریم و یا تشخیص دهیم که در این مسیر شی وجود دارد یا خیر، که در این شرایط از سنسورهای مجاورتی استفاده می‌شود. در زیر برخی از کاربردهای سنسورهای مجاورتی در فرآیندهای صنعتی را مشاهده می‌فرمایید:
- تشخیص پارگی نخ در صنایع نساجی
- شمارش پایه‌های IC ها در خط تولید
- تشخیص رد شدن انسان‌ها
- شمارش تعداد قوطی‌ها بر روی ریل
- تشخیص وجود شیر درون پاکت یا عدم وجود آن
سنسورهای مجاورتی بر اساس تنوع اجسامی که می‌خواهیم آن‌ها را آشکار کنیم و همچنین بر اساس محیط‌های مختلف صنعتی دارای انواع مختلفی هستند.
برخی از معروفترین سنسورهای مجاورتی عبارتند از:
- لیمیت سوییچ‌ها: به صورت مکانیکی وجود جسم را مشخص می‌کند و دارای تماس مستقیم با جسم‌ها هستند.
- سنسور مجاورتی القایی: این سنسورها بدون تماس مکانیکی و بر اساس القای الکترومعناطیسی وجود شی را کشف می‌کنند.
- سنسور مجاورتی خازنی: این سنسورها نیز بدون تماس مکانیکی هستند ولی برخلاف مدل القایی بر اساس تولید میدان الکتریکی شی را ردیابی می‌کنند..
- سنسور مجاورتی نوری: این سنسورها بر اساس ارسال و دریافت یک نور مودوله شده کار می‌کنند.
- سنسور مجاورتی التراسونیک: این سنسورها از طریق ارسال یک سیگنال صوتی با فرکانس بالا و سپس تحلیل سیگنال برگشتی، شی مورد نظر را شناسایی می‌کنند.
در زیر شماتیکی از این سنسورها را مشاهده می‌فرمایید.
در زیر جدول مقایسه سنسورهای مجاورتی را مشاهده می‌فرمایید:
سنسور |
مزایا |
معایب |
|---|---|---|
| لیمیت سوییچ | کار با ولتاژهای بالا
هزینه پایین مکانیزم ساده در کار |
نیاز به تماس فیزیکی
سرعت پایین امکان رخ دادن بانس |
| سنسورهای نوری | آشکار سازی تمامی اجسام
طول عمر بالا رنج اندازه گیری بالا سرعت بالا در اندازه گیری |
آلودگی‌های محیطی می‌تواند لنز را خراب کند
شرایط محیطی می‌تواند بر روی رنج اندازه گیری اثر بگذارد |
| مجاورتی القایی | استفاده در محیط‌های صنعتی خشن با آلودگی بالا
طول عمر بالا نصب آسان |
رنج اندازه گیری کوتاه |
| مجاورتی خازنی | اجسام را از طریق موانع آشکار کنند
هم برای فلزات و هم برای نافلزات استفاده می‌شود |
نسبت به شرایط محیطی خیلی حساس هستند |
| سنسورهای التراسونیک | شناسایی همه اجسام | رزولوشن
تکرار پذیری نسبت به دمای محیط خیلی حساس می‌باشد |